Waarom heeft het CDA-Weesp grote voorkeur voor Gooise Meren .
Algemeen
De fractie van het CDA heeft met veel Weespers gesproken over de keuze die Weesp nu moet gaan maken over haar bestuurlijke toekomst. Al vanaf vorig jaar is nagedacht over welke waarden, welke wegingsfactoren en vooral ook welke prioritering. Op basis van alle afwegingen denkt het CDA dat blijven in de Gooi en Vechtstreek voor de Weesper samenleving het beste perspectief voor de toekomst biedt. Dus het samengaan met GooiseMeren en nadrukkelijk niet op te gaan in een stadsdeel van Amsterdam.
De fractie van het CDA heeft met veel Weespers gesproken over de keuze die Weesp nu moet gaan maken over haar bestuurlijke toekomst. Al vanaf vorig jaar is nagedacht over welke waarden, welke wegingsfactoren en vooral ook welke prioritering. Op basis van alle afwegingen denkt het CDA dat blijven in de Gooi en Vechtstreek voor de Weesper samenleving het beste perspectief voor de toekomst biedt. Dus het samengaan met GooiseMeren en nadrukkelijk niet op te gaan in een stadsdeel van Amsterdam.
Samenwerkingsvormen
Bij de vraag hoe de bestuurlijke toekomst van Weesp het beste kon worden ingevuld was ook de samenwerkingsvorm belangrijk. In verband met de 3000 handtekeningen voor zelfstandigheid en de verdere steun die het Comité Zelfstandig Weesp heeft gemobiliseerd wil ik ons standpunt over zelfstandigheid even toelichten.
Bij de vraag hoe de bestuurlijke toekomst van Weesp het beste kon worden ingevuld was ook de samenwerkingsvorm belangrijk. In verband met de 3000 handtekeningen voor zelfstandigheid en de verdere steun die het Comité Zelfstandig Weesp heeft gemobiliseerd wil ik ons standpunt over zelfstandigheid even toelichten.
Ambtelijke samenwerking
Ik heb het dan over mogelijke keuzes tussen ambtelijke samenwerking, ambtelijke fusie en/of een bestuurlijke fusie. Uit veel publicaties en rapporten blijkt weinig enthousiasme voor alleen ambtelijke samenwerking. Het CDA deelt deze mening en zou dit een slechte keus gevonden hebben. Ook blijkt er geen gemeente te vinden die op basis van ambtelijke samenwerking een overeenkomst met Weesp aan wil gaan. Daarnaast is het besluit van de provincie ook duidelijk. Ambtelijke samenwerking en zelfstandig blijven is dus ook voor ons echt een gepasseerd station.
Een ambtelijke fusie zoals voorgesteld in de toekomstvisie die in oktober 2016 is vastgesteld. Het antwoord op de vraag: ‘hoe lang kan dit kan duren?’ is niet alleen afhankelijk van Weesper keuzes. De stelling van de WSP dat dit eenzijdig is te bepalen vinden wij niet getuigen van realiteitszin. Er zijn goede voorbeelden van ambtelijke fusies, maar dergelijke fusies leiden vaak tot harmonisatie perikelen en ondanks veel inspanning om de couleur locale te houden toch tot teleurstelling. Het CDA is van mening dat een ambtelijke samenwerking met Amsterdam onherroepelijk gaat leiden tot éénzijdige harmonisatieslagen op basis van efficiency waar vaak door de gemeenteraad van Weesp alleen maar ja op gezegd kan worden. Wij durven met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te stellen dat Amsterdam zich niet aan Weesp aan zal passen. Als wij dit wel zouden geloven dan tonen wij nog meer arrogantie en misplaatste zelfverzekerdheid dan de loco- burgemeester van Amsterdam. Aparte Weesper regels zullen in een grootschalig bedrijfsproces vermoedelijk ondersneeuwen. Het kan op termijn nog wel eens een logische vraag worden vanuit de Weesper raad om de overgangsperiode naar een bestuurlijke fusie te verkorten. Het woord smeken zoals in de krant is gekomen is natuurlijk ongelukkig gekozen. Zo erg zal het niet worden maar misschien wel een logische stap omdat de af te sluiten dienstverleningsovereenkomsten tussen Amsterdam en Weesp ingewikkeld en duur gaan worden. Met een gemeenteraad van Weesp die in de praktijk dan aan de zijlijn komt te staan.
In principe zijn deze nadelen van een ambtelijke fusie met Gooise Meren ook aan de orde. Het CDA verwacht door de kleinere schaalgrootte, ervaring met meerdere kernen en de nu al bestaande samenwerkingsverbanden toch een andere tijdlijn en intensiteit van dit harmonisatieproces. Bestaande samenwerkingsverbanden en afspraken binnen de regio en met GooiseMeren vormen nu al een grote en stevige basis van gedeelde uitgangspunten, regels en verordeningen.
Bestuurlijke fusie lijkt naar de mening van het CDA-Weesp uiteindelijk onontkoombaar vanwege de groei in complexiteit door bijvoorbeeld decentralisatieprocessen en de eerder genoemde druk van Provincie en Rijk ten aanzien van opschaling en verminderen van de bestuurlijke drukte. Het CDA heeft ook in het vorige fusieproces rond de GV4 deze uitgangspunten onderkend en ook nu vinden wij, dat het voor Weesp onontkoombaar lijkt om uiteindelijk bestuurlijk te fuseren. Maar als Weesp dan één wordt met een andere gemeente, is het wel van belang om zoveel mogelijk van de huidige invloed en controle van Weesper inwoners te realiseren voor gemeentelijk beleid, beslissingen en uitvoering.
Identiteit en vertegenwoordiging
Het CDA wil graag besturen op basis van waarden. Geef ruimte aan kernen, wijken en buurten om zelf vorm te geven aan hun leefomgeving. Dit vergroot de sociale cohesie, het gevoel van verbondenheid. Wij zien dit proces in een gemeente met vele kernen binnen Regio Gooi en Vechtstreek meer kans maken dan in Amsterdam met zijn bestuursvorm met vele schakels.
De Provincie noemt Gooi en Vechtstad als stip op de horizon. Tegenstanders van de keus voor GooiseMeren grijpen dit aan als een dreiging. Maar een stip op de horizon is nog geen realiteit. Zeker niet in een provincie met zoveel polders. Zelfs als dit wel gaat gebeuren blijft een stad van 250 duizend ten opzichte van een stad met dan 1 miljoen inwoners toch een groot verschil. Maar veel belangrijker is dat er wezenlijk een andere bestuurscultuur is in de regio ten opzichte van het grootstedelijke Amsterdam. In de regio is geen centrale bestuursmacht vanuit de Stopera. De bestuurscultuur en structuur in onze regio zijn en blijven anders. De voorstanders van Amsterdam hebben meer vertrouwen in de duurzaamheid van het Amsterdamse bestuursmodel. Het openbaar bestuur zal zich echter blijven ontwikkelen. De discussie over de definitieve invulling van het nieuwe bestuursmodel in Amsterdam is nog niet eens afgerond. Het formele besluit nog niet eens genomen omdat er nog veel politiek gekrakeel over is. Waren er eerst 13 gekozen stadsdeelraden, in 2010 weer terug naar 7 stadsdeelraden, in 2014 weer naar gekozen stadsdeelcommissies en in 2018 weer naar macht vanuit de centrale stad. Van gekozen bestuurscommissies naar een door het college van wethouders aangesteld dagelijks bestuur. De aanvullend gekozen leden uit de 22 buurten mogen alleen adviseren maar hebben geen besluitvormende rol meer. Waar haalt men de zekerheid vandaan dat invloed via deze bestuursstructuur voor 5, 10 of 20 jaar hetzelfde zal blijven? Het CDA vindt de Amsterdamse vorm voor het klein stedelijke Weesp veel te afstandelijk. Voor het CDA is het belangrijk hoe we de sterke samenhang tussen inwoners, het stadsbestuur en alle samenwerkingsverbanden houden en borgen en hoe de Weesper leefgemeenschap met alle initiatieven, belangengroepen, verenigingen, buurten en vrijwilligers invloed kan houden. De realiteit is dat veel beloftes en afspraken in de politiek vaak aangepast worden of zelfs met voeten getreden. Het CDA vindt het belangrijk dat dit door Weespers bewaakt kan blijven worden. Versterken bestuurskracht dus niet inruilen voor bestuursmachteloosheid voor de Weespers.
Het CDA wil graag besturen op basis van waarden. Geef ruimte aan kernen, wijken en buurten om zelf vorm te geven aan hun leefomgeving. Dit vergroot de sociale cohesie, het gevoel van verbondenheid. Wij zien dit proces in een gemeente met vele kernen binnen Regio Gooi en Vechtstreek meer kans maken dan in Amsterdam met zijn bestuursvorm met vele schakels.
De Provincie noemt Gooi en Vechtstad als stip op de horizon. Tegenstanders van de keus voor GooiseMeren grijpen dit aan als een dreiging. Maar een stip op de horizon is nog geen realiteit. Zeker niet in een provincie met zoveel polders. Zelfs als dit wel gaat gebeuren blijft een stad van 250 duizend ten opzichte van een stad met dan 1 miljoen inwoners toch een groot verschil. Maar veel belangrijker is dat er wezenlijk een andere bestuurscultuur is in de regio ten opzichte van het grootstedelijke Amsterdam. In de regio is geen centrale bestuursmacht vanuit de Stopera. De bestuurscultuur en structuur in onze regio zijn en blijven anders. De voorstanders van Amsterdam hebben meer vertrouwen in de duurzaamheid van het Amsterdamse bestuursmodel. Het openbaar bestuur zal zich echter blijven ontwikkelen. De discussie over de definitieve invulling van het nieuwe bestuursmodel in Amsterdam is nog niet eens afgerond. Het formele besluit nog niet eens genomen omdat er nog veel politiek gekrakeel over is. Waren er eerst 13 gekozen stadsdeelraden, in 2010 weer terug naar 7 stadsdeelraden, in 2014 weer naar gekozen stadsdeelcommissies en in 2018 weer naar macht vanuit de centrale stad. Van gekozen bestuurscommissies naar een door het college van wethouders aangesteld dagelijks bestuur. De aanvullend gekozen leden uit de 22 buurten mogen alleen adviseren maar hebben geen besluitvormende rol meer. Waar haalt men de zekerheid vandaan dat invloed via deze bestuursstructuur voor 5, 10 of 20 jaar hetzelfde zal blijven? Het CDA vindt de Amsterdamse vorm voor het klein stedelijke Weesp veel te afstandelijk. Voor het CDA is het belangrijk hoe we de sterke samenhang tussen inwoners, het stadsbestuur en alle samenwerkingsverbanden houden en borgen en hoe de Weesper leefgemeenschap met alle initiatieven, belangengroepen, verenigingen, buurten en vrijwilligers invloed kan houden. De realiteit is dat veel beloftes en afspraken in de politiek vaak aangepast worden of zelfs met voeten getreden. Het CDA vindt het belangrijk dat dit door Weespers bewaakt kan blijven worden. Versterken bestuurskracht dus niet inruilen voor bestuursmachteloosheid voor de Weespers.
Bestuurkracht, taakzwaarte en opgaven
In de rapporten staan veel cijfers over de uitgaven die de gemeenten doen. Het budget van Amsterdam is ongeveer 5 miljard, van Gooise Meren 121 miljoen en van Weesp 43 miljoen. Het aantal ambtenaren is in Amsterdam 15.000, in Gooise Meren 345 en in Weesp 122. Bij veel onderwerpen in de diverse rapporten is het argument dat Amsterdam meer ambtelijke capaciteit en meer financiële middelen heeft. Overigens is er ook een miljard of 4 aan schuld maar dat is blijkbaar alleen maar papier. Vraag is of dit schijnbare grote Amsterdamse geld automatisch ten goede komen aan Weespers, de Weesper wensen, de Weesper ambities en de realisatie van dit alles? Het CDA is er niet zo van overtuigd. Wie bepaalt de prioriteit en de focus van de in te zetten euro’s en ambtenarenuren? Ook hier komt de vraag naar voren hoe de invloed vanuit de Weesper samenleving plaatsvindt.
Een ander aspect is dat er in de maatschappij steeds meer terughoudendheid is over het opschalen van zorgorganisaties, welzijnsorganisaties, onderwijsorganisaties en woningbouwcoöperaties. Het argument is vaak dat het management uiteindelijk te veel bepaalt en dat het ver af staat van de mensen waar het over gaat. Als Weesp opgaat in Amsterdam wordt de invloed van professionals en management heel groot, misschien wel te groot.
Ook vindt het CDA dat sommige vergelijkingen uit de context gehaald worden. Bijvoorbeeld de stelling dat Amsterdam meer geld uitgeeft aan sport dan de minister is misschien goed voor de Johan Cruijffarena, het Olympisch stadion of de Jaap Edenbaan. Het is maar de vraag of het voor de breedtesport in Weesp ook zo veel meer is dan in Gooise Meren. Overigens heeft de Weesper samenleving met al zijn beperkingen toch een behoorlijk areaal aan sportaccommodaties gerealiseerd.
In het uiteindelijk overzicht in de KV rapporten zie je dat er zaken beter zijn of hetzelfde blijven in beide gemeenten. Veel interpretaties zijn verschillend te duiden. Wat zijn feiten, wat zijn aannames en wat zijn dromen? Aan ons als raadsleden om dit om zijn merites te beoordelen.
In de rapporten staan veel cijfers over de uitgaven die de gemeenten doen. Het budget van Amsterdam is ongeveer 5 miljard, van Gooise Meren 121 miljoen en van Weesp 43 miljoen. Het aantal ambtenaren is in Amsterdam 15.000, in Gooise Meren 345 en in Weesp 122. Bij veel onderwerpen in de diverse rapporten is het argument dat Amsterdam meer ambtelijke capaciteit en meer financiële middelen heeft. Overigens is er ook een miljard of 4 aan schuld maar dat is blijkbaar alleen maar papier. Vraag is of dit schijnbare grote Amsterdamse geld automatisch ten goede komen aan Weespers, de Weesper wensen, de Weesper ambities en de realisatie van dit alles? Het CDA is er niet zo van overtuigd. Wie bepaalt de prioriteit en de focus van de in te zetten euro’s en ambtenarenuren? Ook hier komt de vraag naar voren hoe de invloed vanuit de Weesper samenleving plaatsvindt.
Een ander aspect is dat er in de maatschappij steeds meer terughoudendheid is over het opschalen van zorgorganisaties, welzijnsorganisaties, onderwijsorganisaties en woningbouwcoöperaties. Het argument is vaak dat het management uiteindelijk te veel bepaalt en dat het ver af staat van de mensen waar het over gaat. Als Weesp opgaat in Amsterdam wordt de invloed van professionals en management heel groot, misschien wel te groot.
Ook vindt het CDA dat sommige vergelijkingen uit de context gehaald worden. Bijvoorbeeld de stelling dat Amsterdam meer geld uitgeeft aan sport dan de minister is misschien goed voor de Johan Cruijffarena, het Olympisch stadion of de Jaap Edenbaan. Het is maar de vraag of het voor de breedtesport in Weesp ook zo veel meer is dan in Gooise Meren. Overigens heeft de Weesper samenleving met al zijn beperkingen toch een behoorlijk areaal aan sportaccommodaties gerealiseerd.
In het uiteindelijk overzicht in de KV rapporten zie je dat er zaken beter zijn of hetzelfde blijven in beide gemeenten. Veel interpretaties zijn verschillend te duiden. Wat zijn feiten, wat zijn aannames en wat zijn dromen? Aan ons als raadsleden om dit om zijn merites te beoordelen.
Effecten door uit de regio Gooi en Vechtstreek te stappen
Veel verenigingen en maatschappelijke organisaties zoals in de jeugdzorg, ouderenzorg, gezondheidszorg, welzijn en onderwijs, hebben van oudsher hun contacten in de regio Gooi en Vechtstreek. De verbanden vanuit dit maatschappelijk middenveld zullen veranderen. Niet op korte termijn en zeker niet in de overgangssituatie van een ambtelijke fusie. Bij een bestuurlijke fusie worden beleid en verordeningen van Amsterdam van kracht. Geen keus maar een wettelijke plicht. Een status aparte voor Weesp is er niet te verwachten. Bijvoorbeeld de spelregels bij plaatsing op scholen is per gemeente georganiseerd. Het lager onderwijs is in Amsterdam per postcodegebied verordonneerd en voor het vervolgonderwijs is er een lotingsysteem. Het wordt ontkend dat dit zo is maar er is niet voor niets in Amsterdam een stichting Vrije Scholen en partijen die als verkiezingsitem hebben dat er een eind aan de door hen zogenoemde Postcodeloterij moet komen. U kunt deze feiten zelf opzoeken want het is geen droom. Hooguit een nare droom. Ook de toewijzing van huurhuizen zal echt anders uit gaan pakken. Weesp geeft 3000 huurhuizen weg aan een veel grote poule van woningzoekenden waarbij de wachttijden kunnen oplopen naar 10 tot 20 jaar. Ook dit feit staat in recente publicaties in kranten en op tv. Plannen voor het bouwen van huur- en koophuizen in het lage en middensegment binnen alle gemeenten van de metropoolregio Amsterdam worden in samenwerking met de Provincie gemaakt. Niet alleen Amsterdam zoekt groene longen maar alle inwoners in dit gedeelte van de provincie.
Daarnaast heeft vertrek uit de regio effecten op historisch gegroeide afspraken binnen gezondheidszorg, geestelijke zorg, onderwijs, welzijn, bibliotheek, tot aan de lokale radio aan toe. Dag radio Weesp en welkom AT5?
Waar makkelijk overheen gestapt lijkt te worden is dat het uit regionale regelingen stappen minimaal 5 miljoen euro gaat kosten. Amsterdam gaf aan dit makkelijk te kunnen betalen, maar het blijft belastinggeld van ons allemaal dat verdwijnt. Overigens is tijdens de overgangsperiode het niet ondenkbaar dat Weesp zelf ook nog behoorlijk moet bijdragen.
Veel verenigingen en maatschappelijke organisaties zoals in de jeugdzorg, ouderenzorg, gezondheidszorg, welzijn en onderwijs, hebben van oudsher hun contacten in de regio Gooi en Vechtstreek. De verbanden vanuit dit maatschappelijk middenveld zullen veranderen. Niet op korte termijn en zeker niet in de overgangssituatie van een ambtelijke fusie. Bij een bestuurlijke fusie worden beleid en verordeningen van Amsterdam van kracht. Geen keus maar een wettelijke plicht. Een status aparte voor Weesp is er niet te verwachten. Bijvoorbeeld de spelregels bij plaatsing op scholen is per gemeente georganiseerd. Het lager onderwijs is in Amsterdam per postcodegebied verordonneerd en voor het vervolgonderwijs is er een lotingsysteem. Het wordt ontkend dat dit zo is maar er is niet voor niets in Amsterdam een stichting Vrije Scholen en partijen die als verkiezingsitem hebben dat er een eind aan de door hen zogenoemde Postcodeloterij moet komen. U kunt deze feiten zelf opzoeken want het is geen droom. Hooguit een nare droom. Ook de toewijzing van huurhuizen zal echt anders uit gaan pakken. Weesp geeft 3000 huurhuizen weg aan een veel grote poule van woningzoekenden waarbij de wachttijden kunnen oplopen naar 10 tot 20 jaar. Ook dit feit staat in recente publicaties in kranten en op tv. Plannen voor het bouwen van huur- en koophuizen in het lage en middensegment binnen alle gemeenten van de metropoolregio Amsterdam worden in samenwerking met de Provincie gemaakt. Niet alleen Amsterdam zoekt groene longen maar alle inwoners in dit gedeelte van de provincie.
Daarnaast heeft vertrek uit de regio effecten op historisch gegroeide afspraken binnen gezondheidszorg, geestelijke zorg, onderwijs, welzijn, bibliotheek, tot aan de lokale radio aan toe. Dag radio Weesp en welkom AT5?
Waar makkelijk overheen gestapt lijkt te worden is dat het uit regionale regelingen stappen minimaal 5 miljoen euro gaat kosten. Amsterdam gaf aan dit makkelijk te kunnen betalen, maar het blijft belastinggeld van ons allemaal dat verdwijnt. Overigens is tijdens de overgangsperiode het niet ondenkbaar dat Weesp zelf ook nog behoorlijk moet bijdragen.
Interne samenhang van nieuwe gemeente
Interne samenhang is voor de rijksoverheid een toetsingskader bij fusies van gemeenten. Veel voorstanders van Amsterdam maken de afwijzing van Bussum bij een vorige fusiepoging tot een vorm van Hoekse en Kabeljauwse twisten. Uiteraard is de samenstelling van het Spiegel in Bussum anders dan Aetsveld in Weesp. De inwonerssamenstelling van Amsterdam en zeker in Zuidoost is duidelijk anders dan van Weesp, Muiden, Muiderberg of Naarden. De samenstelling van de inwoners ontwikkelt zich juist in Amsterdam behoorlijk eenzijdig zoals de laatste week uitgebreid in het nieuws is geweest. Gevolg is dan dat de komende tientallen jaren er andere keuzes worden gemaakt en andere prioriteiten worden gesteld. Het kosmopolitisch wereldje van Amsterdam is niet de leefwereld van Weesp. De Weesper samenleving past beter in een bestuurscultuur met een mentaliteit bij bestuurders en ambtenaren om vanuit de kleinschaligheid samen met inwoners onderweg te zijn naar de toekomst. Het CDA wil de stad Weesp met veel van de huidige waarden en normen door geven aan volgende generaties. Deze keuze voor de Weesper toekomst is namelijk niet alleen voor een paar jaar maar voor de komende tientallen jaren waarbij het CDA versterking van bestuurskracht niet wil inruilen voor het uit handen geven van bestuursmacht.
Vandaar de voorkeur van het CDA-Weesp om niet op te gaan in Amsterdam maar samen te gaan met GooiseMeren in een fusiegemeente met de kernen Muiden, Bussum, Naarden, en Weesp.
Interne samenhang is voor de rijksoverheid een toetsingskader bij fusies van gemeenten. Veel voorstanders van Amsterdam maken de afwijzing van Bussum bij een vorige fusiepoging tot een vorm van Hoekse en Kabeljauwse twisten. Uiteraard is de samenstelling van het Spiegel in Bussum anders dan Aetsveld in Weesp. De inwonerssamenstelling van Amsterdam en zeker in Zuidoost is duidelijk anders dan van Weesp, Muiden, Muiderberg of Naarden. De samenstelling van de inwoners ontwikkelt zich juist in Amsterdam behoorlijk eenzijdig zoals de laatste week uitgebreid in het nieuws is geweest. Gevolg is dan dat de komende tientallen jaren er andere keuzes worden gemaakt en andere prioriteiten worden gesteld. Het kosmopolitisch wereldje van Amsterdam is niet de leefwereld van Weesp. De Weesper samenleving past beter in een bestuurscultuur met een mentaliteit bij bestuurders en ambtenaren om vanuit de kleinschaligheid samen met inwoners onderweg te zijn naar de toekomst. Het CDA wil de stad Weesp met veel van de huidige waarden en normen door geven aan volgende generaties. Deze keuze voor de Weesper toekomst is namelijk niet alleen voor een paar jaar maar voor de komende tientallen jaren waarbij het CDA versterking van bestuurskracht niet wil inruilen voor het uit handen geven van bestuursmacht.
Vandaar de voorkeur van het CDA-Weesp om niet op te gaan in Amsterdam maar samen te gaan met GooiseMeren in een fusiegemeente met de kernen Muiden, Bussum, Naarden, en Weesp.